Thực hiện nhiệm vụ được Ban cán sự Đảng Bộ TN&MT giao, Vụ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, phối hợp với Vụ Tổ chức cán bộ xây dựng Đề án và dự thảo các văn bản liên quan để thành lập Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường. Ngày 07/7/2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký Quyết định 815/QĐ-TTg chính thức thành lập Viện. Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo có chức năng nghiên cứu cơ bản và ứng dụng, phát triển công nghệ về môi trường, biển và hải đảo. Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường trên cơ sở tổ chức lại Viện Khoa học môi trường trực thuộc Tổng cục Môi trường và Viện Nghiên cứu biển và hải đảo trực thuộc Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam.